Luật bản quyền kỹ thuật số thiên niên kỷ (Digital Millennium Copyright Act - DMCA) đã được ông Clinton Tổng thống Hoa Kỳ ký thành luật vào ngày 28 tháng 10 năm 1998.
DMCA đề cập đến vai trò của Nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến (Online Service Provider - OSP) và Nhà cung cấp dịch vụ Internet (Internet Service Provider - ISP) phải chặn quyền truy cập hoặc xóa nội dung vi phạm bản quyền sau khi nhận được thông báo DMCA từ chủ sở hữu bản quyền. Để tránh trách nhiệm pháp lý đối với mọi hành vi vi phạm bản quyền.
Nguyên tắc Sử dụng hợp lý (Fair Use) được chấp nhận rộng rãi ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Nó cho phép sử dụng hạn chế tài liệu có bản quyền mà không cần sự cho phép của chủ sở hữu bản quyền. Các mục được coi là sử dụng hợp lý sẽ là bình luận, phê bình, đưa tin, nghiên cứu, giảng dạy hoặc học bổng. Bốn yếu tố để đo lường việc sử dụng hợp lý:
1. Bản chất của tác phẩm có bản quyền;
Công việc có mang tính thông tin hay mang tính giải trí? Điều này là do nó khuyến khích việc tạo ra các tác phẩm giáo dục hoặc khoa học mới, tất cả đều mang lại lợi ích cho công chúng.
2. Mục đích và đặc điểm của việc sử dụng, bao gồm cả việc sử dụng đó có tính chất thương mại hay nhằm mục đích giáo dục phi lợi nhuận;
Mục đích đó có mang tính chất thương mại hay là vì mục đích giáo dục phi lợi nhuận? Nếu việc sử dụng là vì mục đích thương mại thì nó có thể không thuộc trường hợp ngoại lệ sử dụng hợp lý.
3. Số lượng và tính chất thực chất của phần được sử dụng liên quan đến toàn bộ tác phẩm có bản quyền; và
Người vi phạm đã sao chép bao nhiêu phần trăm tác phẩm?
4. Tác động của việc sử dụng đối với thị trường tiềm năng hoặc giá trị của tác phẩm có bản quyền.
Theo yếu tố này, Tòa án cố gắng đạt được sự cân bằng giữa lợi ích mà công chúng sẽ đạt được nếu việc sử dụng được cho phép và lợi nhuận cá nhân mà chủ sở hữu bản quyền sẽ thu được nếu việc sử dụng đó bị từ chối.
Các vụ kiện về bản quyền:
Cuộc chiến Java
- Năm 2007, Google phát hành hệ điều hành Android mà hãng đã tạo ra bằng cách viết hàng triệu dòng mã máy tính mới. Tuy nhiên, nó cũng sao chép 11.330 dòng mã từ nền tảng Java của Oracle. Những dòng mã này là Giao diện lập trình ứng dụng (API).
- Sau khi xem xét các yếu tố của nguyên tắc Sử dụng hợp lý, Tòa án Tối cao đã ra phán quyết với tỷ số 6-2 rằng việc sao chép API Java của Google cấu thành hành vi “Sử dụng hợp lý” và không vi phạm luật bản quyền.
- Tòa án, đứng về phía Google, khẳng định rằng các dòng mã được sao chép, mặc dù về bản chất có chức năng, nhưng vốn đã bị ràng buộc với nhau bởi các ý tưởng không có bản quyền. Nó nhấn mạnh những lợi ích mà công chúng sẽ nhận được từ việc sử dụng quy tắc, bao gồm cả tính sáng tạo và tính cạnh tranh cao hơn.
- Tòa án Tối cao coi tuyên bố của Oracle đối với các mã tuyên bố là một nỗ lực nhằm độc quyền thị trường khiến những người khác không thể cạnh tranh. Theo họ, việc trao cho Oracle độc quyền đối với các mã sẽ hạn chế khả năng sáng tạo trong tương lai của các chương trình mới.
- Tòa án cũng chỉ ra rằng khi nhìn vào mã khai báo mà Google sao chép, số lượng có vẻ lớn nếu xét riêng lẻ (khoảng 11.500 dòng mã). Tuy nhiên, so với toàn bộ bộ mã máy tính ava API có khoảng 2,86 triệu dòng, số dòng được sao chép rất ít, chỉ 0,4%.
Đoạn clip dài 15 giây trong Video
- Vào ngày 22 tháng 2 năm 2021, Thunderf00t đã tải lên Video có đoạn Clip dài 15 giây của Mahlmann với lời bình: “Yeah… interesting to have people excited about it I guess. But I find the rockets that successfully land more impressive.”
- Thunderf00t đã chỉnh sửa âm thanh của Video gốc, đưa ra một số bình luận mỉa mai, chỉ trích những người quay Video đang vui mừng dù ra mắt thất bại. Video của Thunderf00t được sử dụng kiếm tiền trên Patreon và YouTube. Tuy nhiên, khả năng tồn tại về mặt thương mại là không đủ để xác định liệu nó có được sử dụng hợp lý hay không.
- Video có bản quyền nói về buổi ra mắt SpaceX, một sự kiện có thật. Tuy nhiên, Mahlmann quay phim bằng máy ảnh và hiệu ứng của chính mình đã bổ sung thêm điều gì đó độc đáo cho nó, và như vậy, nó không hoàn toàn thực tế. Cũng cần lưu ý rằng lý do Thunderf00t sử dụng Video đó không phải vì thất bại trong việc ra mắt mà là do phản ứng của những người thực hiện Video.
- Thunderf00t sử dụng đoạn Clip 15 giây là phần trung tâm và quan trọng nhất của Video dài 400 giây, mức độ vi phạm của nó là rất đáng kể. Tuy nhiên, video của Thunderf00t không hoàn toàn nói về tài liệu có bản quyền, Clip này chỉ là một phần không đáng kể trong toàn bộ Video dài 20 phút của Thunderf00t.
- Video của Thunderf00t dường như không nhằm mục đích thay thế Video của Mahlmann, đoạn Clip dài 15 giây dường như không tác động trực tiếp đến thị phần của ông Mahlmann.
Video sao chép 6 Clip từ Video có bản quyền
- Vụ kiện của Akilah cáo buộc Carl về việc sao chép hàng loạt tác phẩm “vô giá” của cô và yêu cầu bồi thường thiệt hại khoảng 180.000 USD. Tuy nhiên, Tòa án không đồng ý với tuyên bố của Akilah, cho rằng việc sử dụng của Carl là sử dụng hợp lý theo DMCA:
- Theo tòa án, Carl sẽ được phép thu hồi phí luật sư vì:
- Về cơ bản, Akilah không chỉ thua mà còn phải gánh số tiền 38.000 USD sau khi nộp đơn kiện.
Tài liệu tham khảo
3. https://storage.courtlistener.com
4. https://www.dmca.com/articles/youtubedl-riaa-github-takedown
Web lưu trữ kiến thức cá nhân đã tham khảo và thấy hữu ích cho người đọc. Các bạn có thể đóng góp bài viết qua địa chỉ: dzokha1010@gmail.com